Nhiều người thắc mắc: “Bị sởi làm gì cho nhanh khỏi?”. Sởi là một căn bệnh truyền nhiễm cấp tính, lây lan qua đường hô hấp và có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng. Vậy cách chữa bệnh sởi ra sao?
Cách chẩn đoán bệnh sởi
Bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh sởi thông qua việc quan sát các triệu chứng, tình trạng phát ban của người bệnh cũng như các chỉ định xét nghiệm cần thiết. Các triệu chứng của bệnh sởi thường xuất hiện trong khoảng 8-12 ngày sau khi tiếp xúc với người mắc bệnh sởi. Tuy nhiên, có những trường hợp phải mất đến 21 ngày [1] mới phát triển các triệu chứng sau khi tiếp xúc. Các triệu chứng điển hình của bệnh sởi bao gồm: sốt cao, mệt mỏi, ho khan, mắt đỏ ngầu, sổ mũi,… Trong đó, sốt là tình trạng phổ biến và thường kéo dài khoảng một tuần, sốt khi mắc bệnh sởi thường cao tới 40°C.
Ngoài ra, bệnh sởi có thể kèm theo các triệu chứng khác như: đau họng, sự xuất hiện của đốm trắng nhỏ trong miệng (được gọi là đốm Koplik), đau cơ, nhạy cảm với ánh sáng,… Những đốm Koplik được tìm thấy bên trong miệng có thể giúp chẩn đoán bệnh sởi. Đây là những đốm trắng nhỏ phía trong phần má đối diện với răng hàm nhưng rất hiếm gặp. Việc nhận biết những đốm này trước khi người bệnh đạt đến mức độ lây nhiễm tối đa có thể giúp hạn chế sự lây lan của bệnh sởi.
Vài ngày sau khi các triệu chứng bắt đầu, người bệnh sẽ phát ban đỏ dát sẩn loang lổ từ mặt và lan rộng ra các phần còn lại của cơ thể. Phát ban thường chuyển màu từ đỏ sang nâu sẫm trước khi biến mất hoàn toàn. Bệnh sởi làm gì cho nhanh khỏi? Nhìn chung, bệnh sởi có thể tự khỏi sau khoảng ba tuần.
Khi có các dấu hiệu của bệnh sởi, người bệnh sẽ được hỏi về lịch sử tiêm chủng hoặc sự tiếp xúc với người bị nhiễm bệnh. Nếu cần thiết, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện một vài xét nghiệm để xác định sự hiện diện của virus trong các mẫu:
- Máu
- Dịch tiết từ mũi và cổ họng
- Nước tiểu
Kết quả xét nghiệm trên những mẫu bệnh phẩm này có thể hỗ trợ chẩn đoán chính xác bệnh sởi để đưa ra cách chữa sởi hiệu quả.
Bị sởi làm gì cho nhanh khỏi?
Khi bị sởi làm gì cho nhanh khỏi là thắc mắc chung của nhiều người. Việc điều trị sởi chủ yếu là để giảm triệu chứng và hỗ trợ cơ thể trong quá trình hồi phục. Người bệnh nên đi khám, điều trị theo tư vấn của bác sĩ. Dưới đây là một số cách chữa bệnh sởi tại nhà có thể được bác sĩ tư vấn áp dụng thêm, giúp người bệnh mau khỏi bệnh:
1. Sử dụng thuốc hạ sốt
Triệu chứng phổ biến của bệnh sởi là sốt cao, thường đi kèm cảm giác mệt mỏi và khó chịu. Ở trẻ nhỏ, sốt cao còn có thể dẫn đến co giật toàn thân. Bị sởi nên làm gì để làm giảm tình trạng này, thuốc hạ sốt như paracetamol (acetaminophen) hoặc ibuprofen [2] nên được sử dụng. Những loại thuốc này giúp hạ nhiệt độ cơ thể và làm giảm cảm giác khó chịu do cơn sốt gây ra. Lưu ý, không dùng aspirin cho trẻ em vì nguy cơ gây ra biến chứng.
2. Thuốc kháng sinh
Bị sởi phải làm sao khi bệnh gây suy giảm hệ miễn dịch? Thuốc kháng sinh có thể được chỉ định nếu xảy ra nhiễm trùng thứ phát do vi khuẩn, chẳng hạn như viêm phổi hoặc nhiễm trùng tai và mắt,… Tuy nhiên, thuốc kháng sinh không có tác dụng chữa khỏi bệnh sởi vì sởi là bệnh do virus gây ra. Người bệnh chỉ nên sử dụng thuốc khi có hướng dẫn cụ thể từ bác sĩ.
3. Cung cấp đủ Vitamin A
Thiếu vitamin A có thể làm tăng nguy cơ xuất hiện biến chứng khi mắc bệnh sởi, đặc biệt là ở trẻ em. Vì vậy, cách chữa bệnh sởi lúc này là nên bổ sung vitamin A cho trẻ nhằm giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh và ngăn ngừa vấn đề như tổn thương mắt và mù lòa. Vitamin A cũng góp phần hạn chế số ca tử vong do bệnh sởi [3], hỗ trợ hệ miễn dịch cho trẻ nhỏ hoặc người suy dinh dưỡng nặng.
4. Bổ sung nước và chất điện giải
Tiêu chảy và nôn mửa thường gặp khi mắc sởi có thể khiến cơ thể bị mất nước. Do đó, cách trị bệnh sởi tại nhà bao gồm việc đảm bảo cung cấp đủ chất lỏng như nước hoặc dung dịch điện giải. Ngoài ra, thời gian nghỉ ngơi cũng rất quan trọng vì cơ thể đang tiêu hao năng lượng để chống lại bệnh. Và cũng không thể bỏ qua việc duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý nhằm giúp ích cho quá trình hồi phục của cơ thể.
5. Tránh ánh sáng mạnh
Bị sởi làm gì cho nhanh khỏi và tránh biến chứng? Nếu gặp phải triệu chứng của viêm mắt (viêm kết mạc) khi bị sởi khiến mắt đỏ, đau và chảy nước mắt thì nên tránh tiếp xúc với ánh sáng mạnh. Ánh sáng mạnh có thể làm cho tình trạng viêm mắt trở nên tồi tệ hơn, gây thêm sự khó chịu cho người bệnh. Vì vậy, cần tránh ánh sáng chói chiếu vào mắt và điều chỉnh môi trường xung quanh để độ sáng phân bố hợp lý giúp làm dịu triệu chứng.
6. Giữ vệ sinh miệng, họng, da, mắt
Cách chữa bệnh lên sởi tiếp theo là duy trì vệ sinh cá nhân sạch sẽ để tránh viêm nhiễm. Thường xuyên vệ sinh răng miệng, nhỏ nước rửa mắt để ngăn ngừa nhiễm khuẩn và sử dụng bông gòn thấm nước ấm nhẹ nhàng làm sạch các lớp vảy trên mắt nếu cần. Tắm bằng nước ấm và xà phòng kháng khuẩn, sau đó lau người bằng khăn sạch để giữ gìn vệ sinh cơ thể.
Lưu ý:
- Tránh tiếp xúc với gió mạnh để không làm tình trạng da và mắt trở nên nghiêm trọng hơn.
- Không nên tắm quá lâu để tránh làm da bị khô hoặc kích ứng.
- Đảm bảo vệ sinh răng miệng sau mỗi bữa ăn để ngăn ngừa viêm nhiễm.
- Không kiêng nước, vì việc này không giúp nhanh khỏi bệnh mà ngược lại còn ảnh hưởng đến vấn đề vệ sinh, dẫn đến viêm da, viêm tắc mũi họng, thậm chí là viêm loét, hoại tử răng miệng hay loét giác mạc nếu không sớm phát hiện.
Đối tượng từng tiếp xúc với người bị sởi nên làm gì?
1. Tiêm vắc xin sau khi phơi nhiễm
Bị sởi làm gì cho nhanh khỏi? Việc phòng ngừa sau phơi nhiễm bệnh sởi thường bao gồm tiêm vắc xin. Nếu không thể tiêm vắc xin, có thể sử dụng thuốc chứa kháng thể (huyết thanh) chống lại bệnh sởi. Những loại thuốc này cần được dùng trong vòng 72 giờ sau khi phơi nhiễm để đạt hiệu quả tối đa.
Tiêm vắc xin MMR (mũi phòng bệnh sởi, quai bị, rubella) là một biện pháp giúp ngăn ngừa bệnh sởi sau khi tiếp xúc với virus (dự phòng sau phơi nhiễm). Vắc xin MMR có hiệu quả 95% trong việc ngăn ngừa bệnh sởi sau một liều tiêm cho trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên. Tiêm liều MMR thứ hai có thể nâng cao khả năng miễn dịch lên tới 99% [4].
2. Tiêm huyết thanh miễn dịch
Khác với vắc xin, huyết thanh miễn dịch cung cấp khả năng bảo vệ tức thời bằng cách tiêm trực tiếp kháng thể đặc hiệu vào cơ thể để chống lại các tác nhân gây bệnh như virus, vi khuẩn, độc tố gây bệnh,… Huyết thanh tạo ra miễn dịch thụ động thông qua kháng thể sẵn có, giúp cơ thể đáp ứng nhanh chóng với mầm bệnh. Do kháng thể trong huyết thanh được cung cấp sẵn và không phải do hệ miễn dịch của cơ thể sản xuất, nên hiệu quả của huyết thanh chỉ kéo dài trong một khoảng thời gian ngắn, thường chỉ vài ngày.
Biến chứng bệnh sởi
1. Các biến chứng có thể xảy ra
Bệnh sởi có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng nếu nó lây lan sang các bộ phận khác của cơ thể, chẳng hạn như phổi hoặc não. Các biến chứng của bệnh sởi có thể bao gồm:
- Tiêu chảy và nôn mửa
- Nhiễm trùng tai
- Viêm phế quản, viêm thanh quản
- Viêm phổi
- Viêm não [5]
- Các vấn đề khi mang thai: sinh non, trẻ nhẹ cân và thai chết lưu,…
2. Điều trị các biến chứng
- Đối với các biến chứng nghiêm trọng như: viêm thanh quản, viêm não hoặc sởi ác tính thì việc sử dụng kháng sinh và corticoid là có thể cần thiết nhằm kiểm soát tình trạng.
- Các biện pháp hồi sức cần được điều chỉnh tùy theo triệu chứng cụ thể của bệnh nhân: hồi sức hô hấp như thở oxy cho các trường hợp suy hô hấp hoặc hồi sức tim mạch,…
- Nếu bệnh nhân mắc các biến chứng như bội nhiễm viêm phổi hoặc viêm tai thì nên điều trị với kháng sinh phù hợp.
- Đối với biến chứng viêm não cấp tính, điều trị hỗ trợ tập trung vào việc duy trì chức năng sống.
- Để chống co giật cho người lớn, có thể tiêm thuốc hoặc truyền tĩnh mạch theo chỉ định cụ thể của bác sĩ.
Nếu các triệu chứng của bệnh trở nặng hoặc nghi ngờ biến chứng, cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Một số lưu ý khi chăm sóc giúp người bị bệnh sởi mau hồi phục
Bị sởi làm gì cho nhanh khỏi? Không có phương pháp điều trị đặc hiệu cho bệnh sởi, việc chăm sóc tập trung vào cách làm giảm triệu chứng để người bệnh cảm thấy thoải mái, đồng thời ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra. Hãy liên hệ với bác sĩ hoặc dịch vụ chăm sóc sức khỏe khi bản thân hoặc con nhỏ đã tiếp xúc với người bị sởi hoặc nếu tình trạng bệnh sởi không cải thiện. >> Xem thêm: Hướng dẫn chăm sóc trẻ bị sởi tại nhà
Phụ nữ đang mang thai và trẻ sơ sinh dưới 12 tháng tuổi có nguy cơ cao gặp biến chứng khi mắc bệnh sởi, nên rất cần được chăm sóc đặc biệt. Trong thời gian phát bệnh, nên nghỉ học hoặc nghỉ làm kể từ khi thấy các nốt ban dần dần xuất hiện. Hãy cố gắng tránh tiếp xúc gần với trẻ sơ sinh cũng như bất kỳ ai đang mang thai hoặc có hệ miễn dịch suy yếu để giảm nguy cơ lây nhiễm.
Câu hỏi thường gặp
Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về bệnh sởi:
1. Bệnh sởi có tái phát lần 2 không?
Bệnh sởi thường không tái phát lại ở những người từng mắc bệnh và đã khỏi vì cơ thể họ sẽ có miễn dịch đối với virus sởi. Tuy nhiên, một số trường hợp ngoại lệ hiếm gặp như khi hệ miễn dịch bị suy yếu trầm trọng hoặc có sự đột biến trong virus sởi có thể gây tái phát bệnh. Nếu có bất kỳ lo lắng nào về sức khỏe của bản thân hoặc gia đình, cách tốt nhất là nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn chính xác và đầy đủ.
2. Bệnh sởi có thể chữa khỏi không?
Sởi là một bệnh lây lan qua không khí khi người mắc bệnh nói chuyện, ho hoặc hắt hơi. Bệnh sởi chữa như thế nào? Hiện tại, chưa có phương pháp điều trị y tế đặc hiệu nào cho bệnh sởi và chỉ có thể để bệnh tự khỏi. Biện pháp bảo vệ hiệu quả nhất để chống lại bệnh sởi chính là tiêm vắc xin sởi nhằm phòng ngừa bệnh và các biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra.
3. Bị bệnh sởi nên uống thuốc gì?
Khi phát hiện mắc bệnh sởi, việc đầu tiên là cách ly để tránh trở thành nguồn lây cho người khác và bắt đầu điều trị sớm để phòng ngừa biến chứng. Bị sởi làm gì cho nhanh khỏi? Mặc dù không có thuốc điều trị đặc hiệu cho bệnh sởi, vẫn có một số loại thuốc có thể hỗ trợ giảm triệu chứng. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào.
>> Tìm hiểu thêm: Trẻ bị sởi nên uống thuốc gì?
4. Bị bệnh sởi kiêng gì?
Bị bệnh sởi kiêng gì? Trong chế độ ăn uống, người mắc bệnh sởi nên tránh các thực phẩm chiên xào, nhiều dầu mỡ, thực phẩm chế biến sẵn, đồ uống có ga và cồn cũng như các thực phẩm từng gây dị ứng. Đồng thời, không sử dụng các chế phẩm có chứa corticoid nếu không có chỉ định từ bác sĩ và không cho trẻ dưới 3 tuổi uống aspirin để hạ sốt.
Trong sinh hoạt hàng ngày, việc kiêng nước hay kiêng gió như mọi người thường nói là không quá cần thiết. Tắm rửa mỗi ngày để giữ gìn vệ sinh cơ thể là rất quan trọng, giúp giảm nhẹ triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng bội nhiễm vi khuẩn. Ngoài ra, có thể sử dụng quạt trong phòng ngủ để không khí được lưu thông, nhưng không hướng thẳng quạt vào người bệnh để tránh tình trạng bị nhiễm lạnh.
Thăm khám và điều trị sởi tại Chuyên khoa Nội Tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, vui lòng liên hệ:
Trên đây là một số phương pháp để trả lời cho câu hỏi “Bị sởi làm gì cho nhanh khỏi?”. Hy vọng rằng những thông tin trong bài viết sẽ hữu ích cho việc bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình. Điều quan trọng là hãy đảm bảo tiêm phòng đầy đủ các mũi vắc xin cần thiết để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh sởi và ngăn ngừa các biến chứng gây nguy hiểm đến tính mạng.
