Hà Nam - một vùng đất giàu truyền thống văn hóa và lịch sử, sở hữu nhiều di tích lịch sử đáng chú ý. Mỗi di tích không chỉ là công trình kiến trúc mà còn là những chứng nhân sống động của các sự kiện lịch sử, phản ánh sự phát triển và bản sắc văn hóa của nơi đây. Trong bài viết này, 63Stravel sẽ cùng khám phá những di tích lịch sử ở Hà Nam mọi người có thể tham khảo.
Lưu ngay list các di tích lịch sử ở Hà Nam dưới đây để khám phá và trải nghiệm những giá trị văn hóa, lịch sử hào hùng của dân tộc.
Chùa Đọi Sơn là một trong những điểm đến tâm linh nổi bật tại Hà Nam, chỉ cách Hà Nội khoảng 50km về phía Nam. Với lịch sử hơn 1.000 năm, ngôi chùa tọa lạc trên núi Đọi, mang dáng vẻ như một con rồng lớn hướng về kinh thành Thăng Long. Còn được biết đến với tên gọi Diên Linh tự hay chùa Long Đọi Sơn, chùa sở hữu diện tích rộng lớn, tựa lưng vào núi Điệp và được bao quanh bởi ba dòng sông.
Long Đọi Sơn - Khám phá vẻ đẹp ngôi chùa cổ gần 1000 năm tuổi ở Hà Nam
Để đến chùa, du khách sẽ phải vượt gần 400 bậc đá, giữa bóng cây mát rượi, tạo nên một hành trình tâm linh yên bình. Chùa không chỉ là nơi hành hương mà còn là địa điểm tổ chức nhiều lễ hội văn hóa đặc sắc như lễ hội Tịch điền Đọi Sơn, đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Kiến trúc chùa Đọi Sơn ấn tượng với các công trình như chính điện, tòa Tam Quan và bàn cờ người. Bước qua cổng tam quan, bạn sẽ thấy tấm bia Sùng Thiện Diên Linh, ghi lại công lao của vua Lý Nhân Tông trong việc xây dựng chùa. Không gian linh thiêng của chùa còn được tô điểm bằng tòa Tam Bảo, nơi thờ các vị Phật và nhân vật lịch sử quan trọng.
Giá vé: 30.000 VNĐ/ người
Chùa Bà Đanh, hay còn gọi là Bảo Sơn Tự, từ lâu đã trở thành biểu tượng của câu ngạn ngữ "vắng như chùa Bà Đanh," thu hút sự tò mò của nhiều người. Ngôi chùa này được xây dựng từ thế kỷ VII, tọa lạc tại Hà Nam và đã trải qua một cuộc trùng tu lớn dưới triều Lê Thánh Tông, mang lại vẻ khang trang như hiện nay.
Chùa thờ bà Man Nương, vị thần mang lại mưa thuận gió hòa và mùa màng bội thu, cùng với nhiều vị Phật và Bồ Tát, thể hiện truyền thống phái Đại Thừa. Ngoài ra, chùa còn lưu giữ các bức tượng liên quan đến Đạo giáo, tạo nên sự đa dạng trong tín ngưỡng.
Chùa Bà Đanh - kiến trúc cổ kính đẹp nhất ở Hà Nam
Không chỉ là nơi tôn thờ, chùa Bà Đanh còn có vai trò quan trọng trong lịch sử cách mạng, từng là căn cứ địa của quân du kích từ năm 1946 đến 1950. Năm 2004, chùa được công nhận là Di tích lịch sử cấp Quốc gia, và đã được nâng cấp vào năm 2007, trở thành điểm đến hấp dẫn cho du khách.
Chùa trải dài trên diện tích 10ha, với cổng tam quan ấn tượng được xây cao năm bậc và kiến trúc ba gian hai tầng. Khuôn viên thoáng đãng, cây cối xanh tươi cùng dòng sông Đáy hiền hòa tạo nên bầu không khí bình yên cho mọi người đến vãn cảnh.
Chùa Cây Thị - một viên ngọc quý giữa lòng Hà Nam, đã khoác lên mình vẻ đẹp lộng lẫy từ năm 2020. Tọa lạc tại thôn Chè Trình, xã Thanh Tâm, huyện Thanh Liêm, ngôi chùa này không chỉ là điểm đến tâm linh mà còn là chốn dừng chân lý tưởng để bạn tìm về sự bình yên trong cuộc sống ồn ào.
Chỉ cách Hà Nội khoảng 60km, bạn dễ dàng đến chùa Cây Thị chỉ sau 2 giờ lái xe. Tại đây, bên cạnh việc chiêm ngưỡng vẻ đẹp kiến trúc độc đáo, bạn còn có cơ hội khám phá nhiều điểm du lịch hấp dẫn khác như chùa Tam Chúc, nhà Bá Kiến và thưởng thức món cá kho nổi tiếng.
Chùa Cây Thị - ngôi chùa cổ linh thiêng, không gian yên bình
Chùa mở cửa miễn phí suốt cả ngày, đặc biệt vào buổi sáng sớm, bạn sẽ có dịp chứng kiến các vị sư tu tập thiền định, mang lại trải nghiệm tâm linh sâu sắc. Tên gọi chùa Cây Thị xuất phát từ cây thị cổ thụ hàng trăm năm tuổi bên cạnh, gợi nhớ vẻ đẹp của chùa Địa Tạng Phi Lai Tự.
Kiến trúc chùa là sự giao thoa tinh tế giữa phong cách Nhật Bản và Việt Nam, nằm giữa không gian thiên nhiên tĩnh lặng, bên cạnh lăng mộ Thượng thư Trương Công Giai và đền thờ liệt sĩ Núi Chùa. Xung quanh chùa được bao phủ bởi cỏ Nhật và cây tùng, cùng sân trải sỏi trắng, tạo nên một khung cảnh hữu tình, giúp bạn quên đi những lo âu thường nhật.
Chùa Cây Thị không chỉ là điểm đến tâm linh mà còn là nơi lý tưởng để tái tạo năng lượng cho tâm hồn. Hãy đến và trải nghiệm sự bình yên tuyệt vời nơi đây! Mỗi chi tiết tại chùa đều được chăm sóc cẩn thận, từ lối đi lát đá xanh đến những cây bonsai tinh tế, mang lại cảm giác thanh tịnh và trầm mặc cho du khách.
Đình Lũng Xuyên còn gọi là Đình Gạo, tọa lạc tại thôn Lũng Xuyên, xã Yên Bắc, huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam. Nằm trên khu đất cao ở đầu làng, gần trục đường giao thông liên xã, đình hướng về phía nam, trước mặt là cánh đồng lúa xanh mát, tạo không gian thoáng đãng.
Đình được xây dựng theo kiểu chữ đinh với tiền đường 5 gian và hậu cung 3 gian, mái lợp ngói nam. Nghệ thuật chạm khắc tại đây rất tinh xảo, với các đề tài như long cuốn thủy, tùng lộc và những mẫu long giao tử, mang đậm giá trị văn hóa.
Năm 1927, đình là nơi diễn ra cuộc họp thành lập chi bộ Việt Nam Thanh niên Cách mạng đồng chí hội đầu tiên của tỉnh Hà Nam. Đến tháng 11-1929, chi bộ Đông Dương Cộng sản Đảng cũng được thành lập tại đây.
Trong thời kỳ kháng chiến, đình Lũng Xuyên đã trở thành căn cứ cách mạng quan trọng. Nơi đây diễn ra nhiều sự kiện lịch sử, như cuộc họp khởi nghĩa giành chính quyền vào tháng 8-1945, nơi 3 tiểu đội vũ trang tuyên thệ trước cờ Tổ quốc.
Nhà lưu niệm đồng chí Nguyễn Hữu Tiến được xây dựng trên nền nhà cũ, hiện là nơi tưởng niệm và đón tiếp du khách. Đình Lũng Xuyên cùng với nhà lưu niệm không chỉ là di tích lịch sử mà còn là điểm đến tâm linh, góp phần giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ và là điểm du lịch ý nghĩa của huyện Duy Tiên và tỉnh Hà Nam.
Đền Trần Thương (hay còn gọi là Đền Trần) là nơi thờ Đức Thánh Trần Hưng Đạo, tọa lạc trên vùng đất từng được Ngài dùng làm kho lương trong cuộc kháng chiến chống Nguyên - Mông lần thứ hai. Đền nằm bên bờ sông Hồng, trong khung cảnh thanh bình với giếng ngọc nơi an nghỉ của Trần Hưng Đạo.
Với vẻ đẹp nguyên sơ, Đền Trần Thương là niềm tự hào của dân tộc, nổi tiếng với câu ca “Cá Nhân Đạo, gạo Trần Thương”. Nơi đây từng là trung tâm của 6 khe nước, liên kết giữa sông Hồng và biển Đông, và là địa điểm lưu trữ lương thực quan trọng.
Đền Trần Thương - ngôi đền thiêng hơn 7 thế kỷ ở đất Hà Nam
Theo Đại Việt Sử Ký Toàn Thư khi qua đời, Trần Hưng Đạo dặn dò con cháu phải hỏa táng và chôn cất bí mật. Ngày nay, đền không chỉ thờ phụng Ngài mà còn lưu giữ nhiều hiện vật quý giá, thể hiện giá trị nghệ thuật và lịch sử.
Đền Trần Thương có kiến trúc đẹp như một thiếu nữ bên bờ sông, với hình dáng “hình nhân bái phượng”. Từ cổng Nghi Môn, du khách sẽ đi qua hàng cây cổ thụ, lối đi được lát đá đẹp mắt. Đền chính bao gồm các gian như Cổ lâu, Tiền tế, Trung điện và Hậu cung, với tổng thể ấn tượng và nhiều giếng nước.
Giếng Hồ Khẩu rộng 6,39m, sâu 2,9m, là nơi kết nối giữa Tiền tế và Trung điện, tạo không gian huyền bí cho các hoạt động cúng bái. Hậu cung chỉ mở vào các ngày lễ, còn nhà thờ Mẫu nằm tách biệt, mang đến sự tôn nghiêm cho di tích lịch sử này. Đền Trần Thương không chỉ là nơi thờ cúng mà còn là điểm đến văn hóa quan trọng của huyện Duy Tiên và tỉnh Hà Nam.
>> Xem thêm: Danh sách 10 di tích lịch sử tại Thái Bình cổ kính nhất
Đình Làng Dâu hay gọi là Đình Mỹ Đôi tọa lạc tại làng Dâu, xã An Mỹ, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam, là nơi thờ ba vị thành hoàng: Ả Đào, Nguyễn Quê và Nguyễn Phương - ba chị em thời vua Lê Thái Tổ, nổi danh với những chiến công giết giặc cứu nước. Ngoài ra, đình còn thờ Bùi Công Bang và Bùi Công Minh, hai tiến sĩ thời Lê đã cống hiến cho dân nghèo bằng việc tậu ruộng cấp phát.
Kiến trúc của đình theo hình chữ Đinh, gồm 3 gian tiền đường và 3 gian hậu cung, mang vẻ đẹp truyền thống và tinh tế. Nơi đây còn lưu giữ nhiều di vật quý giá như ngai thờ, tượng thờ, và bát hương bằng đồng có từ thế kỷ XIX, chứng minh giá trị văn hóa và nghệ thuật.
Đặc biệt, Đình Mỹ Đôi không chỉ là di tích lịch sử mà còn là địa chỉ cách mạng quan trọng. Năm 1930, chi bộ Đảng Cộng sản xã Mỹ Thọ được thành lập tại đây, đánh dấu bước ngoặt trong lịch sử địa phương. Đình đã được Nhà nước xếp hạng di tích lịch sử văn hóa vào năm 1998, khẳng định vị trí của nó trong tâm thức cộng đồng.
Đền Lảnh Giang, còn được gọi thân thuộc là đền Lảnh, là một điểm đến tâm linh nổi tiếng với bề dày lịch sử, nơi thờ phụng Tam vị danh thần họ Phạm thời Hùng Vương thứ 18, Quan Lớn Đệ Tam, cùng Tiên Dung công chúa và Chử Đồng Tử. Ba vị danh thần này là những vị tướng kiệt xuất đã có công lớn trong việc đánh giặc Thục, bảo vệ đất nước, đồng thời còn là những người con của Bát Hải Long Vương và nàng Quý. Không chỉ giúp vua Hùng trong việc chống lại quân xâm lược Thục Phán, các ngài còn trợ giúp vợ chồng Tiên Dung công chúa trong hành trình cuộc đời.
Sau khi đất nước yên bình, các vị danh thần tiếp tục dốc sức vào việc phát triển sản xuất, mang lại cuộc sống sung túc cho dân chúng. Theo truyền thuyết, Quan Đệ Tam hy sinh trong một trận chiến khốc liệt, xác ông bị chia làm đôi và phần thân trôi dạt về thôn Yên Lạc, nơi người dân lập đền thờ Lảnh Giang để tưởng nhớ công lao của ông. Đền Lảnh Giang không chỉ là một công trình kiến trúc hoành tráng, uy linh, mà còn lưu giữ nhiều cổ vật thờ cúng có giá trị nghệ thuật cao. Ngày 5/11/1996, đền được Bộ Văn hóa Thông tin công nhận là Di tích lịch sử văn hóa quốc gia, khẳng định vị thế của một điểm đến văn hóa quan trọng.
Đền Lảnh Giang - Nơi các điển tích tâm linh được lưu giữ
Kiến trúc của đền Lảnh Giang nổi bật với ba tòa nhà chính, bao gồm 14 gian lớn nhỏ được xây dựng theo hình chữ Công, tạo nên một không gian rộng rãi trong khuôn viên lên đến 3.000m². Dù không có đồi núi nhưng khu vực quanh đền được bao bọc bởi cảnh sắc xanh mát của những cây nhãn, đầm sen, và bến nước, gợi lên hình ảnh đậm nét của một miền đất địa linh nhân kiệt.
Hai bên đền là nhà khách, tạo nên sự đối xứng hài hòa với cảnh quan xung quanh. Tòa Trung đường đặc biệt thu hút sự chú ý với lối kiến trúc chồng diêm hai tầng, tám mái cong mềm mại.
Nét tài hoa của các nghệ nhân thời xưa được thể hiện rõ ràng qua từng chi tiết chạm khắc tinh xảo trên các cột, cửa với hình tượng tứ linh: Long, Lân, Quy, Phụng, vừa trang nghiêm cổ kính lại đầy sức sống. Cửa đền hướng ra sông Nhị Hà (sông Hồng), với tầm nhìn thoáng đãng ra những cánh đồng lúa xanh bạt ngàn về phía tây, tạo nên khung cảnh yên bình giữa làn khói lam chiều.
Phía bắc của đền là đền thờ công chúa Ngọc Hoa, em gái Tiên Dung, trong khi phía nam giáp làng Nha Xá và đình thờ Trần Khánh Dư. Dù chưa có tài liệu khẳng định chính xác thời gian xây dựng, nhưng chữ Hán khắc trên nóc tòa đệ nhị cho thấy đền đã được trùng tu lần cuối vào năm 1944, niên hiệu Bảo Đại thứ 18.
Trong quần thể di tích đền Lảnh Giang, còn có đền Cửa Sông (còn gọi là đền Cờ) cách đó khoảng 50m về phía đông. Đây là một công trình kiến trúc đồ sộ với lối chồng diêm mái cong, mặt tiền hướng ra sông Hồng, mang đến một cảnh quan thơ mộng giữa sóng nước hữu tình.
Không xa về phía tây, vượt qua con đê là đền thờ vua Lê, nơi thờ Lê Thái Tổ Cao Hoàng đế. Đền này được lập nên để ghi dấu sự kiện vua Lê vi hành, kiểm tra quan lại địa phương trong thời gian thi hành luật lệ triều đình. Đến nay, đền vua Lê vẫn giữ được nhiều di tích đặc sắc như vườn vua, khu mâm xôi đắp rồng chầu phượng múa, và các khu vực khác chứng minh cho cuộc vi hành của vị vua anh minh.
Chùa Địa Tạng Phi Lai Tự, còn gọi là chùa Đùng hay chùa Phi Lai Địa Tạng, có lịch sử hơn 1.000 năm. Nằm trên một ngọn đồi nhỏ ở thôn Ninh Trung, chùa nổi bật với cảnh quan "Tả thanh long, Hữu bạch hổ" và nhiều cổ vật giá trị mang đậm dấu ấn Phật giáo Việt Nam.
Chùa từng được vua Trần Nghệ Tông chọn làm nơi ở ẩn và vua Tự Đức đến cầu tự. Qua nhiều thăng trầm lịch sử, đến năm 2015, chùa được Đại đức Thích Minh Quang trùng tu và đổi tên như hiện nay.
Chùa Địa Tạng Phi Lai Tự bình yên mang đậm chất thiền tại Hà Nam
Khuôn viên chùa rộng rãi, hòa quyện với thiên nhiên, có ao sen, vườn cây và các khu vực thiền định yên tĩnh. Một điểm nhấn đặc biệt là 12 vòng tròn trên nền sỏi trắng tượng trưng cho 12 nhân duyên cùng thông điệp nhẹ nhàng về cuộc đời con người.
Kiến trúc chùa kết hợp hài hòa với thiên nhiên, tiêu biểu là tòa Tam Bảo với tượng Đức Địa Tạng uy nghiêm, khu thờ 42 sư tổ và tháp Phổ Đồng trên đỉnh Phi Lai, nơi 40 đời tổ sư an nghỉ. Chùa còn là nơi lý tưởng cho những ai yêu thích đọc sách và tìm kiếm sự bình an trong tâm hồn.
Từ đường Lương Quận Công Trần Như Lân, nằm ở thôn Thượng Lang, xã Ngọc Lũ, huyện Bình Lục, Hà Nam. Được xây dựng năm 1681 bởi con cháu dòng họ Trần Như. Ngôi nhà 5 gian làm từ gỗ lim, với kiến trúc khang trang, hệ thống cửa gỗ lim và bờ nóc đắp hình kim, biểu tượng cho võ công của nhân vật được thờ.
Nơi đây còn lưu giữ nhiều đồ thờ đa dạng, sắc phong từ thời Hậu Lê và các văn bia, gia phả hơn 300 năm tuổi, giúp ích cho việc nghiên cứu lịch sử. Quận Công Trần Như Lân, sinh năm 1563, xuất thân từ một gia đình nghèo, đã trở thành một người anh hùng phò vua, giúp nước an dân, và có nhiều đóng góp cho quê hương như sửa đình, chùa, chợ, đắp đường, xây cầu.
Ông được tôn làm Phục thần làng ngay khi còn sống và sau khi qua đời, tiếp tục được tế lễ tại đình làng. Từ đường Lương Quận Công Trần Như Lân được xếp hạng Di tích Lịch sử Quốc gia năm 1995.
Khu di tích đình và chùa Cổ Viễn, thuộc xã Hưng Công, huyện Bình Lục, nằm gần sông Châu và thị trấn Bình Mỹ. Đình Cổ Viễn là công trình kiến trúc quy mô, được xây dựng theo kiểu "nội đinh, ngoại quốc" và mang đậm phong cách nghệ thuật của thế kỷ 17 và 18.
Các chi tiết kiến trúc như rồng chầu, phượng múa và các họa tiết lá hóa long đều thể hiện nét điêu khắc tinh xảo thời Hậu Lê. Đặc biệt, đình còn giữ nhiều đồ thờ có giá trị như án thư và ngai thờ thời Hậu Lê, đều được chạm trổ công phu và phủ vàng son lộng lẫy.
Đình và Chùa Cổ Viễn Xếp hạng Di tích cấp quốc gia
Chùa Cổ Viễn, tên chữ là "Linh Quang Tự," nằm sát bên đình, với kiến trúc quy mô gồm 2 tòa chính và nhiều gian thờ, mang đậm phong cách truyền thống. Theo truyền thuyết, chùa có từ thời nhà Lý. Ngoài vai trò là nơi thờ tự, đình chùa Cổ Viễn còn là căn cứ cách mạng quan trọng, từng bảo vệ cán bộ và diễn ra nhiều cuộc họp của Tỉnh ủy Hà Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, góp phần vào công cuộc giành độc lập dân tộc.
Từ đường Nguyễn Khuyến nằm tại thôn Vị Hạ, xã Trung Lương, huyện Bình Lục, Hà Nam, cách trung tâm tỉnh khoảng 16km. Khu từ đường tọa lạc giữa cảnh quan thơ mộng với ao thu, ngõ trúc và vườn Bùi, tạo nên khung cảnh làng quê yên bình của Bắc Bộ. Đây là nơi thờ phụng nhà thơ Nguyễn Khuyến - “Tam nguyên Yên Đổ,” và lưu giữ nhiều kỷ vật như tác phẩm, hoành phi, câu đối do các danh sĩ tặng cụ.
Ngôi nhà của Nguyễn Khuyến mang đậm nét kiến trúc truyền thống với 7 gian, ngoài là đại tế, trong là hậu cung - một kiểu kiến trúc đặc biệt chỉ dành cho những người được sắc phong thần. Hai cây nhãn trước cửa và một cây bên hiên được cụ Nguyễn Khuyến trồng sau khi nhận hạt nhãn từ cung vua, thể hiện thành công của ông qua ba kỳ thi.
Du khách khi bước qua cổng chính sẽ gặp câu đối "Môn Tử Môn" - lời răn dạy về đạo làm trò, nhấn mạnh tầm quan trọng của lễ nghĩa khi vào thăm nhà thầy. Không gian bên trong giản dị nhưng trang nghiêm, trưng bày những nghiên bút, sắc phong, cùng tấm biển “Ân tứ vinh quy” và “Nhị giáp tiến sĩ” do Vua Tự Đức ban tặng.
Khu từ đường được xây dựng theo lối "lưỡng long chầu nguyệt" với 9 bậc, tuy nhiên thay vì đặt trên nóc, cụ Nguyễn Khuyến đã bố trí dưới đất - một cử chỉ mang hàm ý phản kháng nhà Nguyễn. Tại đây còn lưu giữ bộ triều phục và tượng cụ Nguyễn Khuyến chống gậy trúc, biểu tượng cho trí tuệ và phong thái điềm đạm của cụ.
Từ đường Nguyễn Khuyến đã được xếp hạng Di tích lịch sử văn hóa cấp Quốc gia và hiện nay là điểm du lịch thu hút nhiều du khách. Không chỉ bởi giá trị lịch sử mà còn bởi khung cảnh yên bình, gắn liền với hình ảnh thơ mộng trong các tác phẩm của cụ.
Chùa Phật Quang, ban đầu chỉ là ngôi chùa nhỏ gần trăm năm tuổi nằm tại thôn Dư Nhân, được xây dựng để phục vụ nhu cầu thờ cúng và chiêm bái của người dân trong vùng. Qua thời gian, ngôi chùa đã xuống cấp, nhưng nhờ Đại Đức Thích Thiên Ân, chùa được trùng tu từ năm 2015, mở rộng trên khuôn viên rộng hơn 6.000 m². Nhiều công trình kiến trúc lớn như giảng đường, hồ cá, lầu trà, nhà Tổ và Tam Bảo đã được xây dựng, mang đến diện mạo khang trang, bề thế như ngày nay.
Chùa Phật Quang Hà Nam - Địa điểm du lịch tâm linh đặc sắc mới
Việc phục dựng chùa không chỉ là tâm huyết của Trụ trì Thích Thiên Ân, mà còn có sự góp sức của đông đảo Tăng ni, Phật tử trong và ngoài nước. Hòa thượng đích thân viết chữ thư pháp, vẽ tranh và trang trí cho từng góc nhỏ của chùa, tạo nên nét nghệ thuật độc đáo riêng. Du khách đến đây sẽ ấn tượng với những hòn non bộ, hồ cá trong xanh, bonsai cầu kỳ và đặc biệt là những phiến đá khắc chữ thư pháp tinh tế.
Không gian chùa thoáng đãng, yên bình, mang đến cảm giác nhẹ nhàng, giúp du khách tạm quên đi những lo toan cuộc sống. Khi đến chùa, du khách có thể ngồi nghe sư thầy giảng đạo, thưởng trà, ngắm hoa, và cho cá ăn - những trải nghiệm đầy thư thái. Ngoài ra, chùa cũng là nơi lý tưởng để chụp ảnh kỷ niệm với khung cảnh thiên nhiên hài hòa, tinh tế.
>> Tham khảo thêm: Top 9+ điểm du lịch tại Hà Nam HOT hấp dẫn du khách nhất
Đình Công Đồng An Thái, nằm tại xã Tiên Nội, huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam, là một di tích lịch sử văn hóa quan trọng của địa phương. Đình được xây dựng từ thời Hậu Lê, mang đậm nét kiến trúc truyền thống với các họa tiết điêu khắc tinh xảo và bố cục hài hòa.
Đây là nơi thờ cúng Thành hoàng làng, các vị thần linh bảo trợ cho dân làng, cũng như tôn vinh những bậc tiền nhân có công dựng nước. Trải qua nhiều thế kỷ, đình An Thái vẫn giữ được vẻ uy nghiêm, trở thành điểm hội tụ tâm linh và là nơi tổ chức các lễ hội truyền thống, thu hút đông đảo du khách và người dân tham dự.
Đình Triều Hội, nằm tại xã Bồ Đề, huyện Bình Lục, Hà Nam, là nơi thờ hai vị thành hoàng làng: Cao Mang tôn thần - tướng tài nhà Trần và Trần Xuân Vinh - tiến sĩ đỗ đệ nhị giáp triều Lê Thánh Tông. Truyền thuyết kể rằng Trần Xuân Vinh sau khi đỗ tiến sĩ đã gặp nạn trên sông, được dân làng lập miếu thờ, sau này cùng phối thờ với thần Cao Mang.
Đình Triều Hội Xếp hạng Di tích cấp quốc gia
Kiến trúc đình theo kiểu chữ tam, gồm tiền đường, cung đệ nhị và chính tẩm, với những nét đặc trưng của kiến trúc đình làng Việt Nam. Đình được tu bổ nhiều lần, với lưỡng long chầu nguyệt, khung cửa bằng gỗ lim và nền lát gạch chỉ, mang vẻ đẹp cổ kính.
Đình Triều Hội không chỉ có giá trị về mặt kiến trúc mà còn là nơi diễn ra cuộc biểu tình lớn vào ngày 20/10/1930, khi nông dân trong vùng biểu tình chống lại chế độ thực dân phong kiến, ủng hộ Xô Viết Nghệ Tĩnh. Sự kiện này đã để lại dấu ấn mạnh mẽ trong phong trào cách mạng của Hà Nam, góp phần thúc đẩy phong trào đấu tranh trên toàn quốc.
Đền Lê Chân nằm tại thôn Hồng Sơn, xã Thanh Sơn, huyện Kim Bảng, Hà Nam. Mặt chính của đền hướng Nam, trước kia đối diện sông Ngân - một nhánh của sông Đáy, phía sau là đồi Ông Tượng. Truyền thống lễ hội của đền, đặc biệt là vào ngày 13 tháng 7 âm lịch, kỷ niệm ngày mất của Nữ tướng Lê Chân, vẫn luôn thu hút đông đảo du khách. Người dân từ các tỉnh lân cận đến tham dự, dâng lễ và tham gia các trò chơi như đua thuyền, leo cầu phao, đánh cờ, chọi gà.
Hiện nay, đền Lê Chân đã được xây dựng lại với quần thể gồm đền chính, phủ bóng, động Sơn trang, nhà khách và các công trình phụ trợ trên diện tích hơn 4.000m². Trước đền là bức tượng Nữ tướng Lê Chân uy nghi, hướng về căn cứ địa cũ. Đền đã trở thành điểm đến tâm linh quan trọng, kết nối với các đền thờ nữ tướng ở Quảng Ninh và Hải Phòng, thường xuyên có các hoạt động giao lưu trong dịp lễ hội.
Đặc biệt, Đội trống nữ thôn Hồng Sơn với 35 thành viên đã góp phần tái hiện không khí chiến trận, tạo nên sự sôi động cho lễ hội. Đền thờ Nữ tướng Lê Chân không chỉ mang giá trị lịch sử về cuộc kháng chiến bảo vệ đất nước mà còn là điểm du lịch tâm linh đáng chú ý, gắn liền với nỗ lực bảo tồn văn hóa và giáo dục thế hệ trẻ về truyền thống dân tộc.
Căn cứ địa Lạt Sơn - nơi Nữ tướng Lê Chân lập căn cứ và hy sinh trong cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng năm 40 sau Công nguyên, là một trong những địa danh lịch sử quan trọng của dân tộc ta. Vị trí chiến lược của căn cứ với lưng dựa vào dãy núi hình cánh cung và trước mặt là sông Ngân và sông Đáy giúp Nữ tướng Lê Chân tổ chức phòng thủ và chống lại quân Đông Hán.
Tại đây, bà đã lãnh đạo quân đội kháng cự trong nhiều trận chiến ác liệt, đặc biệt là trận chiến cuối cùng tại thung Đồng Loạn. Khi lực lượng suy yếu, Nữ tướng Lê Chân đã tự vẫn để không rơi vào tay giặc.
Di tích Lịch sử Căn cứ địa Lạt Sơn Xếp hạng Di tích cấp quốc gia
Ngày nay, vùng Lạt Sơn với các địa danh như Đền Lê Chân, Động Thánh Chân và núi Giát Dâu được ghi nhận là những di tích lịch sử, nơi tưởng nhớ công lao của bà. Đền thờ Nữ tướng được người dân lập trên đồi Ông Tượng, gần nơi bà hy sinh. Năm 2023, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã công nhận khu căn cứ địa này là Di tích cấp quốc gia, ghi dấu những giá trị văn hóa, lịch sử của vùng đất Lạt Sơn trong truyền thống dựng nước và giữ nước của dân tộc.
Trên đây là tổng hợp 16 di tích lịch sử ở Hà Nam nổi tiếng cho mọi người tham khảo và đến khám phá. Mong rằng, các thông tin trên sẽ có ích và giúp bạn có chuyến khám phá các di tích lịch sử thật trọn vẹn.
Hà Nam 442 lượt xem
Ngày cập nhật : 02/10/2024
Link nội dung: https://liveproject.edu.vn/di-tich-lich-su-ha-nam-a67646.html