Chậm kinh, mất kinh 4 tháng phải làm sao? Nguyên nhân, dấu hiệu

Kinh nguyệt là một yếu tố tự nhiên của cơ thể, đóng vai trò quan trọng và không thể thiếu, góp phần giúp phụ nữ duy trì chức năng sinh sản. Kinh nguyệt thường xuất hiện khi nữ giới bước vào giai đoạn dậy thì (khoảng 15 tuổi) và kết thúc khi chị em bước vào giai đoạn mãn kinh (khoảng 50 tuổi). Tuy nhiên, không ít phụ nữ đã phải trải qua trường hợp chậm kinh, mất kinh 4 tháng khiến nhiều chị em hoang mang, lo lắng. Vậy nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là gì? Có những dấu hiệu nào để nhận biết và phòng ngừa?

Mất kinh 4 tháng là gì?

Mất kinh 4 tháng là tình trạng 4 tháng liên tục không có sự xuất hiện của kinh nguyệt. Chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ thường dao động trong khoảng từ 28-35 ngày (thời gian được tính từ ngày đầu tiên hành kinh đến ngày đầu tiên của chu kỳ kinh nguyệt đợt tiếp theo). Nếu chu kỳ kéo dài quá 35 ngày mà không có kinh, được coi là chậm kinh. Khi người phụ nữ mất kinh liên tục trong 4 tháng, tình trạng này được chẩn đoán là vô kinh, cần được thăm khám và có kế hoạch điều trị kịp thời.

Mất kinh là tình trạng bất thường của chu kỳ kinh nguyệt, được định nghĩa là sự vắng mặt của kinh nguyệt trong một khoảng thời gian nhất định. Ở nữ giới, mất kinh có thể xảy ra ở các giai đoạn khác nhau như trước khi dậy thì (gọi là vô kinh nguyên phát), trong thời gian mang thai và cho con bú, hoặc sau khi mãn kinh.

Mất kinh 4 tháng có sao không?

Ảnh hưởng của tình trạng mất kinh 4 tháng còn tùy thuộc vào tình trạng cơ thể, sức khỏe của từng người và phụ thuộc vào từng nguyên nhân gây nên tình trạng trên. Cụ thể:

• Đối với nữ giới từ trước đến nay có chu kỳ kinh nguyệt đều đặn, không xuất hiện tình trạng trễ kinh thì tình trạng kinh nguyệt biến mất có thể là do mang thai, cho con bú, sắp bước vào giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh,…
• Đối với những nữ giới thường xuyên gặp phải tình trạng này có thể là do chị em mắc phải những bệnh lý nghiêm trọng như suy buồng trứng sớm, hội chứng buồng trứng đa nang,…

Chính vì thế, khi gặp phải tình trạng mất kinh 4 tháng chị em nên đến gặp bác sĩ để thăm khám nhằm tìm hiểu rõ nguyên nhân gây nên tình trạng này. Từ đó có phương hướng điều trị kịp thời và hiệu quả, góp phần bảo vệ tốt sức khỏe của bản thân.

Nguyên nhân gây trễ kinh nguyệt 4 tháng liên tục

Trễ kinh 4 tháng không phải là tình trạng hiếm gặp ở phụ nữ và tình trạng này có thể bắt nguồn từ những nguyên nhân sau:

1. Mang thai

Mang thai là nguyên nhân phổ biến nhất mà phụ nữ nghĩ đến khi bị trễ kinh. Sau khi trứng và tinh trùng gặp nhau và thụ tinh thành công, hợp tử sẽ tiếp tục phát triển thành phôi thai. Phôi thai bắt đầu đi cấy ghép và làm tổ trên lớp niêm mạc tử cung. (1)

Trong quá trình này, lớp niêm mạc tử cung sẽ không bong tróc như thường lệ để tạo ra kinh nguyệt, mà sẽ giữ lại để làm dày thêm, cung cấp một môi trường lý tưởng cho thai nhi phát triển. Do đó, trong suốt thời kỳ mang thai, kinh nguyệt không xuất hiện.

Tìm hiểu thêm: Trễ kinh nhưng không có dấu hiệu mang thai có sao không?

2. Cho con bú

Phụ nữ trong giai đoạn cho con bú hoàn toàn bằng sữa mẹ có thể không xuất hiện kinh nguyệt trong nhiều tháng. Trong sữa có chứa hormone Prolactin, một chất làm ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thống hạ đồi, tuyến yên và buồng trứng, dẫn đến sự rối loạn các nội tiết tố trong cơ thể. Chính vì thế, việc cho con bú sẽ ngăn cản quá trình rụng trứng và sự xuất hiện của chu kỳ kinh nguyệt tiếp theo.

Khi mẹ giảm tần suất cho con bú hoặc ngừng cho con bú hoàn toàn, nồng độ Prolactin giảm, dẫn đến việc buồng trứng bắt đầu hoạt động bình thường trở lại và kinh nguyệt xuất hiện.

3. Mãn kinh

Estrogen và Progesterone là 2 loại hormone có vai trò quan trọng trong việc giữ sự cân bằng, ổn định của chu kỳ kinh nguyệt và duy trì chức năng sinh sản của phụ nữ. Khi bước vào thời kỳ mãn kinh 2 loại hormone này suy giảm nghiêm trọng và nhanh chóng dẫn đến không cung cấp đủ nồng độ hormone để duy trì những chức năng chính của cơ thể. Từ đó, dẫn đến tình trạng chậm kinh, mất kinh. (2)

4. Suy buồng trứng sớm

Suy buồng trứng sớm là tình trạng các chức năng của buồng trứng bị suy giảm và ngừng hoạt động trước khi nữ giới bước vào tuổi 40. Việc ngừng hoạt động và sản xuất các hormone của buồng trứng gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe sinh sản của nữ giới, làm cho chu kỳ kinh nguyệt bị rối loạn, kinh nguyệt thường không đều hoặc xảy ra tình trạng mất kinh liên tục 4 tháng hoặc hơn.

5. Thuốc

Một số loại thuốc như: Thuốc tránh thai, thuốc chống loạn thần, thuốc chống trầm cảm, thuốc huyết áp, thuốc hỗ trợ hóa trị bệnh ung thư, thuốc điều trị dị ứng,… nếu dùng không đúng liều lượng, chỉ định, sử dụng không hợp lý có thể làm rối loạn các nội tiết tố trong cơ thể, gây ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt, dẫn đến hiện tượng mất kinh.

6. Cân nặng

Cân nặng cũng là một trong những nguyên nhân gây nên tình trạng chậm kinh, mất kinh 4 tháng ở phụ nữ. Khi cân nặng của nữ giới đột ngột sụt giảm, khoảng 10% dưới mức cân nặng bình thường sẽ làm gián đoạn nhiều chức năng của nội tiết tố trong cơ thể, ngăn cản quá trình rụng trứng, làm ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt.

7. Rối loạn ăn uống

Rối loạn ăn uống là tình trạng ăn uống bất thường làm cho cơ thể không được cung cấp đầy đủ, đa dạng các chất dinh dưỡng hoặc bị dư thừa một hay một số nhóm chất dinh dưỡng. Việc chán ăn hoặc ăn quá nhiều sẽ làm cho các hormone trong cơ thể bị mất cân bằng, dẫn đến ngừng kinh nguyệt đột ngột trong vài tháng.

8. Tập thể dục quá sức

Tập thể dục quá sức, tập không đúng cách, tập luyện với tần suất dày đặc không chỉ không mang lại lợi ích về sức khỏe mà còn làm cho cơ thể người luyện tập chịu những tổn thương nhất định. Điều này làm ảnh hưởng đến quá trình tổng hợp hormone cho cơ thể, làm mất cân bằng các nội tiết tố, ảnh hưởng đến kinh nguyệt dẫn đến mất kinh.

9. Căng thẳng

Căng thẳng quá mức hay thường xuyên lo lắng, sợ hãi sẽ tác động trực tiếp lên tuyến thượng thận và vùng dưới đồi làm sản sinh ra hormone Cortisol với số lượng nhiều. Hormone này gây ức chế quá trình hoạt động của 2 hormone Estrogen và Progesterone - 2 loại hormone có vai trò quan trọng trong việc điều hòa chu kỳ kinh nguyệt, làm cho kinh nguyệt của chị em bị rối loạn gây nên hiện tượng mất kinh 4 tháng. (3)

10. Mất cân bằng hormone

Mỗi loại hormone trong cơ thể đều giữ vai trò nhất định giúp cho các bộ phận, cơ quan có thể hoạt động một cách bình thường và đạt hiệu quả. Khi hormone mất cân bằng, tăng, giảm nồng độ đột ngột sẽ làm ảnh hưởng đến kinh nguyệt, làm nữ giới bị mất kinh.

11. Bất thường ở cơ quan sinh dục

Một số bất thường ở cơ quan sinh dục có thể gây nên tình trạng chậm kinh, mất kinh 4 tháng. Tiêu biểu như:

• Sẹo tử cung: Là tình trạng mô sẹo tích tụ trong niêm mạc tử cung, ngăn cản sự tích tụ và bong tróc theo nguyên lý bình thường của lớp niêm mạc. Sẹo tử cung là dấu vết để lại trên cơ thể nữ giới sau quá trình sinh mổ, điều trị u xơ tử cung, nong cổ tử cung và nạo thành tử cung (D&C).
• Thiếu cơ quan sinh sản: Trong quá trình sinh trưởng và phát triển trong bụng mẹ, thai nhi có thể gặp trục trặc về gen, cấu trúc nhiễm sắc thể, mắc phải một số biến chứng nghiêm trọng,… dẫn đến bị dị tật bẩm sinh. Một số dị tật bẩm sinh thiếu cơ quan sinh sản như: Tử cung, cổ tử cung, âm đạo,… làm cho hệ thống sinh sản không được đầy đủ nên không thể có chu kỳ kinh nguyệt, tình trạng này thường được gọi là vô kinh nguyên phát.
• Bất thường về cấu trúc của âm đạo: Âm đạo có vai trò thúc đẩy lượng máu kinh từ tử cung ra bên ngoài cơ thể. Tuy nhiên, sự bất thường về cấu trúc của âm đạo như: Không có âm đạo, teo âm đạo bẩm sinh, vách ngăn ngang âm đạo, vách ngăn dọc âm đạo,… làm tắc nghẽn, ngăn chặn dòng máu chảy từ tử cung, cổ tử cung ra bên ngoài.

12. Hội chứng buồng trứng đa nang

Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) là tình trạng rối loạn các nội tiết tố thường gặp ở phụ nữ. Khi mắc hội chứng này, chị em sẽ gặp phải tình trạng thiếu hụt số lượng và nồng độ hormone nữ nhưng lại dư thừa số lượng và nồng độ hormone nam. Theo các số liệu thống kê cho thấy, có khoảng 50% phụ nữ bị buồng trứng đa nang có chu kỳ kinh nguyệt thất thường, không đều; trong đó có khoảng 20% phụ nữ mất kinh hoàn toàn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe sinh sản.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu chị em bị mất kinh 4 tháng liên tiếp, đó là một dấu hiệu cần phải chú ý và cần gặp bác sĩ để được thăm khám, kiểm tra và tìm nguyên nhân dẫn đến mất kinh, từ đó có phương pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả. (4)

Trung tâm Sản Phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh được biết đến là địa chỉ thăm khám có uy tín, quy tụ đội ngũ các chuyên gia - y bác sĩ đầu ngành giỏi chuyên môn, có nhiều năm kinh nghiệm trong việc theo dõi và điều trị các bệnh lý liên quan đến các vấn đề phụ khoa. Tại đây, còn có hệ thống trang thiết bị hiện đại, đa dạng, đạt chuẩn chất lượng; phác đồ điều trị cá nhân hóa phù hợp với từng bệnh nhân giúp người bệnh nhân được chăm sóc toàn diện, điều trị kịp thời, nhanh chóng khỏi bệnh.

Chẩn đoán tình trạng mất kinh 4 tháng như thế nào?

Để chẩn đoán chính xác được tình trạng mất kinh 4 tháng, bác sĩ có thể dựa vào các phương pháp sau:

• Kiểm tra vùng chậu để xem xét những bất thường của các cơ quan sinh dục (nếu có).
• Xét nghiệm máu để xác định tình trạng mang thai.
• Xét nghiệm chức năng tuyến giáp.
• Xét nghiệm chức năng buồng trứng.
• Xét nghiệm prolactin.
• Xét nghiệm nội tiết tố nam.
• Định lượng nồng độ các loại hormone.
• Siêu âm hoặc chụp cắt lớp vi tính (CT) hay chụp cộng hưởng từ (MRI).

Trong trường hợp các phương pháp trên chưa mang lại những căn cứ cụ thể để có thể chẩn đoán được tình trạng nữ giới đang gặp phải, bác sĩ có thể yêu cầu chị em thực hiện nội soi tử cung. Dựa trên quá trình nội soi này, bác sĩ có thể quan sát thêm các vấn đề mà tử cung đang gặp phải. Từ đó, có thêm cứ liệu để có thể xác định được chính xác vấn đề kinh nguyệt bị mất trong 4 tháng ở chị em.

Mất kinh 4 tháng có nguy hiểm không?

Mặc dù mất kinh 4 tháng là tình trạng bất thường của chu kỳ kinh nguyệt và có thể là triệu chứng của những bệnh lý nguy hiểm ảnh hưởng đến sức khỏe và chức năng sinh sản của phụ nữ. Vì thế, khi gặp phải tình trạng này, chị em nên đi thăm khám ngay để được hướng dẫn điều trị và phòng ngừa tình trạng này một cách hiệu quả.

Điều trị chậm kinh 4 tháng như thế nào?

Điều trị tình trạng chậm kinh 4 tháng phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra vấn đề và tình trạng sức khỏe tổng thể của người phụ nữ. Một số phương pháp điều trị có thể bao gồm: sử dụng thuốc tránh thai (thuốc viên), các liệu pháp hormone để khởi động lại chu kỳ kinh, điều trị nội khoa khi chậm kinh do có bệnh lý về tuyến giáp hoặc thực hiện phẫu thuật khi có khối u hoặc tình trạng tắc nghẽn.

Lưu ý: Việc điều trị tình trạng chậm kinh 4 tháng liên cần được chỉ định bởi bác sĩ. Chị em tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc hoặc sử dụng các liệu pháp dân gian truyền miệng vì có thể làm tình trạng chậm kinh thêm trầm trọng hơn.

Biện pháp phòng ngừa tắc kinh nguyệt 4 tháng

Để phòng ngừa và hạn chế tình trạng tắc kinh nguyệt 4 tháng xảy ra, chị em cần chăm sóc tốt sức khỏe của mình đồng thời có thể áp dụng các biện pháp sau:

• Xây dựng chế độ ăn uống phù hợp, khoa học. Ăn những thực phẩm bổ dưỡng, tốt cho sức khỏe; không ăn quá nhiều thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, chất béo dễ làm cơ thể mắc phải các bệnh lý liên quan đến dạ dày, gan,… Uống đủ 2.7 lít nước lọc mỗi ngày giúp cơ thể dễ dàng thanh lọc những chất độc hại ra khỏi cơ thể. Không sử dụng các loại thức uống có chứa các chất kích thích như rượu, bia, caffeine hay những chất bão hòa, nước ngọt có gas.
• Duy trì những thói quen tốt, lành mạnh như chạy bộ, tập luyện thể dục thể thao 15-30 phút mỗi ngày, ngủ đúng giờ và đủ giấc. Điều này không chỉ giúp tăng sức đề kháng, giải phóng nguồn năng lượng bên trong mà còn giúp nữ giới có cơ thể khỏe mạnh và tinh thần thoải mái.

• Vệ sinh vùng kín sạch sẽ và nhẹ nhàng bằng nước ấm hay dung dịch vệ sinh không mùi, có độ pH phù hợp với âm đạo. Vệ sinh vùng kín đúng quy trình từ trước ra sau đồng thời không thụt rửa quá sâu âm đạo góp phần hạn chế tình trạng vi khuẩn xâm nhập vào bên trong gây nên tình trạng viêm nhiễm.
• Kiểm soát cân nặng của bản thân một cách hợp lý, ổn định, không để tình trạng tăng cân mất kiểm soát hay giảm cân đột ngột. Cân nặng bất ổn sẽ làm các nội tiết tố bị rối loạn, làm trầm trọng thêm tình trạng mất kinh 4 tháng.
• Sử dụng thuốc để điều trị bệnh theo đúng chỉ định của bác sĩ về cách dùng, liều lượng, loại thuốc,… Không nên lạm dụng cũng như sử dụng quá nhiều các loại thuốc như thuốc tránh thai, thuốc thần kinh, thuốc trầm cảm, thuốc kháng sinh,… sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp đến chu kỳ kinh nguyệt, làm xuất hiện tình trạng trễ kinh ở nữ giới.
• Giữ tâm trạng luôn vui vẻ, thoải mái; tránh tình trạng lo lắng, căng thẳng, hoang mang. Khi stress quá mức, chị em có thể tìm đến các liệu pháp thư giãn như yoga, thiền, âm nhạc để cải thiện tâm trạng, từ đó cơ thể được thả lỏng, nhẹ nhàng hơn.
• Khám phụ khoa định kỳ 6 tháng một lần giúp bảo vệ tốt sức khỏe sinh sản và sức khỏe phụ khoa của phụ nữ. Có thể phát hiện kịp thời những nguy cơ tiềm ẩn gây nên các bệnh lý nguy hiểm cũng như có thể điều trị ngay những vấn đề về sức khỏe mà nữ giới đang gặp phải, tránh được những biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra.

Hy vọng những chia sẻ vừa rồi đã giúp chị em có thêm những kiến thức hữu ích và có thể hiểu rõ hơn về tình trạng mất kinh 4 tháng. Từ đó có những biện pháp phòng ngừa và chăm sóc tốt sức khỏe của bản thân. Nếu có bất kỳ thắc mắc hay băn khoăn nào cần được giải đáp thêm, chị em có thể liên hệ đến hotline Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để được các chuyên gia Sản Phụ khoa giỏi hỗ trợ.